Şeyhülislam toplumu ilgilendiren konularda fetva vermek, din adamlarını eğitmek ve tekkelerin müfredatını denetlemek şeyhülislamın görevleri arasında yer alır. Osmanlı Devletinde Şeyhülislam'ı kim atar? Şeyhülislam kime bağlı? Gibi soruların cevabını haberimizde derledik...
Osmanlı Devletinde Şeyhülislamı kim atar?
Şeyhülislamları bazen doğrudan doğruya padişahlar atamış olsalar bile, bu durum istisnâîdir ve asıl olarak Şeyhülislamları atama yetkisi Sadrazamların elinde bulunmuştur.
Şeyhülislam kime bağlı?
Padişaha bağlı olan şeyhülislam, yeri geldiğinde padişahın emirlerine karşı çıkabilirdi. Şeyhülislam, dini meselelerde yorumda bulunmak, fetva çıkarmak ve dini hükümleri açıklamak gibi önemli işler yapardı. Şeyhülislam, ulemanın lideriydi ve ilmiye sınıfının diğer fertlerini tayin etme, görevden alma ve rütbe verme hakkına sahipti.
İlk ve son Şeyhülislam kimdir?
II. Murad'ın, Mehmet Şemseddin Fenari'yi (1350- 1431) ilk Şeyhülislam olarak göreve atamıştır. Son Şeyhülislam ise Medeni Mehmed Nuri Efendi (1920 - 1922) yıllarında Şeyhülislam'lık yaparak son bulmuştur.
Wikipedia/ Arif Paşa tarafından çizilen ve Osmanlı devlet yöneticilerini tasvir eden bir resim (ortada şeyhülislam)
Şehülislam'ın günümüzdeki karşılığı ne?
Cumhuriyetin ilanından kısa bir süre sonra 1924 yılında laiklik ilkesinin kabul edilmesi sonucu bu bakanlık kaldırılmış, yerini Diyanet İşleri Başkanlığına bırakmıştır.
Son olarak Osmanlı tarihinde sadrazam olmak için eğitim aranmazdı ama şeyhülislam olmak hatta bunun ilk basamağı olan kadılık, müftülük ve müderrislik için bile, medreselerin en yükseğini bitirmiş olmak gerekirdi. Bu durum; Osmanlı İmparatorluğu'nun, şeyhülislamlığa verdiği değeri göstermesi açısından oldukça önemli.
