Kadın mı bayan mı? Bu soru, toplumda uzun zamandır tartışma konusu olan bir meseledir. Kadın ve bayan kelimelerinin kökeni, anlamı, kullanımı ve etkisi üzerine farklı görüşler vardır. Bu haberimizde, kadın ve bayan kelimelerinin dilimizdeki yerini ve önemini ortaya koymaya çalışacağız.
Bayan kelimesinin kökeni? Bayan neden denmez? Neden bayan değil kadın? Bayan değil kadın ne demek? Feministler neden bayan kelimesini sevmez? Bayan kelimesi niçin sevilmez? Bayan ile kadın arasındaki fark? Bayan kelimesi neden yasak? İşte cevaplar...
Bayan kelimesinin kökeni
Bayan kelimesinin kökeni Moğolca’dan gelmektedir. Bayan kelimesi, Türkçe’de zengin, dokunulmaz, kutsal gibi anlamlar taşımaktadır. Cumhuriyet döneminde, Batı dillerindeki saygı sözcüklerine karşılık olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bayan kelimesi, bay sözcüğünün kadınlar için olan kullanımıdır. Bay sözcüğü ise Türkçe’nin en eski kavramlarından biridir ve Orhun Yazıtları’nda karşımıza çıkmaktadır. Bay sözcüğü, zengin, varlıklı ve soylu anlamlarını barındırıyordu.
Kadın Kelimesinin kökeni
Kadın kelimesi, Eski Türkçe’de “kraliçe” anlamına gelen ḳātūn veya χātūn sözcüğünden türemiştir. Bu kelimelerin kökeni ise Soğdca’daki χwatēn sözcüğüdür. Kelime ses değişimine uğrayarak kadın ve hatun olarak iki farklı şekilde girmiştir. Kadın kelimesi, erişkin dişi insan anlamına gelir.
Bayan ile kadın arasındaki fark?
Bayan, genellikle bir hitap şekli olarak veya kadınların ad veya soyadlarının önüne gelen bir saygı sözcüğü olarak kullanılır. Kadın ise bir cinsiyet ismidir ve erişkin dişi insan anlamına gelir.
Bayan neden denmez?
Türkçe konuşan toplumda sıkça tartışılan bir konudur. Bayan kelimesi, bir hitap şekli veya bir saygı sözcüğü olarak kullanılırken, kadın kelimesi bir cinsiyet ismidir. Bazı insanlar bayan kelimesini kibarlık veya naiflik ifade ettiğini düşünürken, bazıları da bu kelimenin kadını cinsel kimliğinden soyutlamaya çalışan erkek egemen bir zihniyetin ürünü olduğunu savunur. Bu nedenle, hangi kelimeyi kullanacağınız sizin tercihinize bağlıdır. Ancak, kadın olmanın da kadın demenin de utanılacak bir tarafı olmadığını unutmayın. Yolda bir kadınla konuşmanız gerektiğinde, “kadın/karı/kız/hatun bakar mısınız?” demek yerine, “Hanımefendi ya da bayan” diyebilirsiniz. Kadın demek ayıp değil. Ayıp olan, ‘kadın’ kelimesinin çağrışımlarını ‘ayıp’ bulup, bir cinsiyeti nazikleştirmeye ya da ‘bayanlaştırmaya’ çalışmak. Bayan, kadın olmanın ayıp sayıldığı gerici anlayışın kelimesidir.
Neden bayan değil kadın?
‘Kadın’ kelimesinin çağrışımlarını ‘ayıp’ bulup, bir cinsiyeti nazikleştirmeye ya da ‘bayanlaştırmaya’ çalışmak ayıptır. Bayan, kadın olmanın ayıp sayıldığı gerici anlayışın kelimesidir. Kadın ve bayan kelimelerinin toplumda yarattığı algı ve etki hakkında bilgi sahibi olmakla ilgilidir. ‘Kadınlık’ adı altında salt bir cinsellik algısı altında bütünleştirmesi ve bunun artık uygunsuz bir ifadeye tekabül etmesi durumunda rahatsızlık verir.
Bayan değil kadın ne demek?
Bayan ve kadın kelimelerinin farklı anlamları ve kullanımları vardır. Bayan, bir hitap şekli olarak veya kadınların ad veya soyadlarının önüne gelen bir saygı sözcüğü olarak kullanılır. Kadın ise bir cinsiyet ismidir ve erişkin dişi insan anlamına gelir. Bazı insanlar bayan kelimesini kadın veya kız ayrımı yapmaktan kaçınmak için kullanırken, bazıları da bu kelimenin kadını cinsel kimliğinden uzaklaştırmaya çalışan erkek egemen bir zihniyetin ürünü olduğunu düşünür. Bu nedenle, hangi kelimeyi kullanacağınız sizin tercihinize bağlıdır.
Bayan değil kadın demek, kadın kelimesine sahip çıkmak, kelimenin çağrıştırdığı tüm olumsuz anlamların, imaların ve cinsellik referansının karşısında durmak demektir. Bayan değil kadın demek, toplumda güçlü bir imajı ve duruşu olan bireyler için kullanmak demektir. Bayan değil kadın demek, kadın olmanın ayıp sayıldığı gerici anlayışa karşı çıkmak demektir.
Feministler neden bayan kelimesini sevmez?
Feministler bayan kelimesini sevmezler çünkü:
- Feministler bayan kelimesini sevmezler çünkü bu kelime kadınların cinsiyetini, kimliğini ve gücünü görmezden gelir. Bayan kelimesi, kadınları sadece hitap şekli veya saygı durumu ile tanımlayan bir sözcüktür. Kadın kelimesi ise erişkin dişi insanları belirten bir cinsiyet ismidir.
- Bayan kelimesi, kadını cinsel kimliğinden uzaklaştırmaya çalışan erkek egemen bir zihniyetin ürünüdür. Kadın kelimesi ise toplumda güçlü bir imajı ve duruşu olan bireyler için kullanılır.
- Bayan kelimesi, kadın olmanın ayıp sayıldığı gerici bir anlayışın kelimesidir. Kadın kelimesi ise kadın olmanın da kadın demenin de utanılacak bir tarafı olmadığını gösterir.
Bu nedenlerle, feministler bayan değil kadın demeyi tercih ederler.
Bayan kelimesi niçin sevilmez?
Bayan değil kadın demek, kadın kelimesine sahip çıkmak, kelimenin çağrıştırdığı tüm olumsuz anlamların, imaların ve cinsellik referansının karşısında durmak demektir. Çünkü, bazı insanlar bayan kelimesini kadın veya kız ayrımı yapmaktan kaçınmak için kullanırken, bazıları da bu kelimenin kadını cinsel kimliğinden uzaklaştırmaya çalışan erkek egemen bir zihniyetin ürünü olduğunu düşünür. Bu yüzden bayan kelimesi pek sevilmemektedir.
Bayan kelimesi neden yasak?
Kadın kelimesi, erişkin dişi insanları belirten bir cinsiyet ismidir. Bayan kelimesi ise kadınlara saygılı bir şekilde hitap etmek için kullanılan bir sözcüktür. Kadın olmanın da kadın demenin de utanılacak bir tarafı yoktur. Bayan kelimesi ise kadın olmanın ayıp sayıldığı gerici bir anlayışın ürünüdür. Bu yüzden bayan kelimesi pek sevilmemektedir.
